Klasa VIII – lekcja nr 1
Temat: Określamy przyczyny działalności opozycji w Polsce w latach 70 XX wieku.
Kryteria sukcesu:
- Wyjaśniam przyczyny działalności opozycyjnej w Polsce.
- Podaję przykłady działalności opozycyjnej w Polsce.
- Wymieniam znane postacie związane z działalnością opozycyjną.
Sytuacja ekonomiczna w Polsce w latach 70 była w trudnym położeniu.
Niektórzy „przystosowali się” do socjalistycznej rzeczywistości, nierzadko aktywnie uczestnicząc w budowie nowego ustroju, i tym żyło się w PRL dobrze i wygodnie. Większość odczuwała jednak zarówno uciążliwości dnia codziennego, jak i przykre konsekwencje funkcjonowania w państwie totalitarnym (o czym zapewne przekonały wcześniejsze lekcje), ale nawet ci starali się czasami trywializować problemy, żartując… Co prawda śmiech, dowcip, żart nie zmieniły rzeczywistości, ale przynajmniej odrobinę wpłynęły na jej obraz.
Wszystkie te działania musiały doprowadzić do „przegrzania koniunktury”. W połowie lat 70. symptomy kryzysu były już bardzo widoczne. Oprócz wspomnianych wyżej powodów, dotyczących niewłaściwej polityki inwestycyjnej i mnożenia etatów, widać było wyraźnie, że pozycja Gierka w partii osłabła. Pojawiała się krytyka ze strony sekretarzy komitetów wojewódzkich. To oni zmuszeni byli wdrażać nieprzynoszące sukcesów projekty. Gierek, broniąc się przed możliwością zawiązania przez sekretarzy wojewódzkich porozumienia przeciwko jego władzy, wprowadził reformę administracyjną, która podzieliła kraj na 49 województw (do tej pory było ich 17). O ile dotychczas porozumienie większości szefów było realną groźbą, o tyle zebranie ponad 30 sojuszników stanowiło już problem, zwłaszcza że nowe stanowiska zostały obsadzone przez osoby popierające politykę Gierka. Z nieznanych też powodów (najprawdopodobniej, aby udowodnić lojalność wobec Moskwy) w lutym 1976 roku dokonano zmian w konstytucji, wprowadzając zapisy o nierozerwalności przyjaźni polsko‑radzieckiej, o tym, że PZPR jest przewodnią siłą narodu, a Polska państwem socjalistycznym.
Wydarzenia z 1976 związane z pogłębiającym się kryzysem ekonomicznym stały się początkiem tworzenia zorganizowanej opozycji antykomunistycznej. Doszło do współpracy między robotnikami i intelektualistami.
Polecenia dla uczniów do wykonania:
- Zapisz temat i kryteria sukcesu w zeszycie.
- Zapoznaj się z przesłanym materiałem.
- Zapoznaj się z treścią tematu w podręczniku 202 – 204.
- Przepisz do zeszytu informacje z podanego materiału: przyczyny działalności opozycyjnej w Polsce.
- Na podstawie ilustracji w podręczniku (203 ) wypisz do zeszytu przykłady postaci związanych z początkiem działalności opozycji w Polsce w latach 70.
Wykonana przez uczniów praca będzie sprawdzona przez nauczyciela po powrocie do szkoły.