Omawiamy kwestię demokracji w Rzeczypospolitej

Temat: Omawiamy kwestię demokracji w Rzeczypospolitej.

Cel lekcji: Poznasz podstawowe cechy państwa demokratycznego.

Kryteria sukcesu:

  1. Wymieniam podstawowe cechy państwa demokratycznego.
  2. Wymieniam korzyści, jakie daje obywatelom ustrój demokratyczny.

Demokracja opiera się na nieustannym powątpiewaniu, świat demokracji jest światem w ruchu, zmienia się, zderzają się w nim różne wartości, cele i interesy społeczne.

Źródło: Krzysztof Teodor Toeplitz, W narodzie jest dobrze, 9.04.2006 r., dostępny w Internecie: tygodnikprzeglad.pl [dostęp 27.05.2020 r.].

Współczesna demokracja dzieli się na dwie grupy:

  • demokracja pośrednia – decyzje podejmują z upoważnienia obywateli przedstawiciele społeczeństwa wyłonieni w powszechnym głosowaniu
  • demokracja bezpośrednia – konkretną decyzję podejmują uprawnieni do tego obywatele.

W demokracji decyzje są podejmowane zgodnie z wolą większości obywateli. Wybierane rozwiązania nie powinny ograniczać wolności i praw zapisanych w konstytucji. Ustrój, w którym obowiązuje ta zasada, określa się jako demokrację konstytucyjną.

Najważniejsze cechy państwa demokratycznego:

a) władza zwierzchnia należy do ludu
b)  suwerenność narodu (oznacza, że najwyższą władzą jest władza narodu, który powierza władzę swoim przedstawicielom, wyłanianym w powszechnych wyborach. Dzięki zasadzie suwerenność naród może uczestniczyć w sprawowaniu rządów);
c)  pluralizm (to możliwość istnienia i poszanowania różnych poglądów, idei i obyczajów, do których każdy obywatel ma swobodny dostęp i wybór. Istnieje pluralizm społeczny, polityczny i ekonomiczny);
d)  trójpodział i równowaga władz (zaproponowany przez Monteskiusza podział na władzę wykonawczą – tworzy przepisy prawa, ustawodawczą – wprowadza uchwalone przepisy w życie i sądowniczą – kontroluje czy wprowadzone prawo jest przestrzegane. Każda z poszczególnych władz powinna sprawowana być przez inne organy, wzajemnie się kontrolujące);
e)  państwo prawa i konstytucji (oznacza, że państwo oparte jest na prawie zapisanym w konstytucji, która reguluje stosunki między organami władzy państwowej a obywatelami);
f) wolne wybory oraz wolności przekonań i słowa;
g)  przestrzeganie praw człowieka oraz poszanowanie praw mniejszości.