Omawiamy przebieg przewrotu majowego II Rzeczypospolitej

Klasa VII – lekcja 10 dla uczniów z orzeczeniami i cudzoziemskich

Temat: Omawiamy przebieg przewrotu majowego II Rzeczypospolitej.

Cel lekcji w języku ucznia: Poznasz wybrane wydarzenia przewrotu majowego.

Kryteria sukcesu:

  1. Opowiadam o przebiegu zamachu majowego.
  2. Wyjaśniam co się wydarzyło 12.05.1926 r.

Wprowadzenie do tematu:

Najprawdopodobniej przygotowania do zamachu trwały już od jesieni 1925 roku. Zwolennicy Piłsudskiego prowadzili aktywną propagandę. Głosili, że tylko on może uporządkować sytuację w kraju. Decydująca faza starań nastąpiła w kwietniu 1926 roku. Wówczas gen. Gustaw Orlicz – Dreszer wydał rozkaz postawienia w stan gotowości oddziałów, które planowano w razie zamieszek oddać do dyspozycji, Piłsudskiemu.10 maja gen. Lucjan Żeligowski (minister spraw wojskowych) polecił zgromadzić na ćwiczeniach w Rembertowie (niedaleko Sulejówka) specjalnie dobrane oddziały. Następnego dnia rozeszła się pogłoska o ostrzelaniu willi Piłsudskiego przez nieznanych sprawców. W stolicy coraz częściej dochodziło do demonstracji zwolenników Piłsudskiego. Rozrzucano ulotki z hasłami: „Niech żyje Wódz Naczelny Józef Piłsudski”, „Nie damy rozkradać Polski”. 12 maja 1926 roku Piłsudski przejął dowództwo nad zgromadzonymi w Rembertowie wojskami. Wraz z nimi wyruszył do stolicy. Liczył na to, że manifestacja siły wystarczy, aby prezydent Wojciechowski zrezygnował z funkcji, a rząd podał się do dymisji. Na warszawskim moście Poniatowskiego doszło do spotkania Piłsudskiego z prezydentem Stanisławem Wojciechowskim. Najprawdopodobniej Wojciechowski nie zdecydował się na złamanie konstytucji i nie ugiął się przed żądaniami Piłsudskiego zdymisjonowania rządu i przekazania mu władzy.

Ilustracja nr 1. Przewrót majowy. Domena publiczna.

Ilustracja nr 2. Spotkanie Józefa Piłsudskiego z prezydentem. Domena publiczna.

Spotkanie z prezydentem zakończyło się fiaskiem dla Piłsudskiego, dlatego 12 maja rozpoczęły się walki pomiędzy siłami wiernymi rządowi i oddziałami wspierającymi Józefa Piłsudskiego. Początek walk owiany jest tajemnicą: najprawdopodobniej któryś z żołnierzy nie wytrzymał napięcia i oddał strzał, formalny rozkaz użycia broni nie został bowiem wydany. Pierwsze strzały padły 12 maja około godziny 19.00. Siły Piłsudskiego kolejno przejęły most Kierbedzia, plac Zamkowy, Krakowskie Przedmieście i plac Saski z siedzibą Prezydium Rady Ministrów i gmachem Sztabu Generalnego.

Wieści o walkach w stolicy szybko rozniosły się po kraju. Wielu dowódców przeżywało ogromne dylematy, jak się zachować, po której stronie się opowiedzieć. Rozterki przeżywali zwłaszcza ci, którzy wraz z Piłsudskim działali w POW czy walczyli w Legionach. Na przykład Kazimierz Sosnkowski wysłał wojsko na pomoc stolicy. Generał Władysław Sikorski, dowódca we Lwowie, mimo niechęci do Piłsudskiego, nie zdecydował się wysłać sił na pomoc rządowi, tłumacząc to koniecznością ochrony granic i przeciwdziałania ewentualnym walkom z Ukraińcami. Nie dotarły także wierne rządowi oddziały choćby z terenu Wielkopolski z powodu ogłoszenia przez PPS strajku kolejarzy. 

( Uwzględniając wszystkie czynności związane z obsługą komputera, zapoznawaniem się z poleceniami i ich wykonaniem – przewidywany czas przebiegu lekcji wynosi 35 minut)

Polecenia dla uczniów do wykonania:

  1. Zapisz temat i kryteria sukcesu w zeszycie – 2 minuty.
  2. Zapoznaj się z przesłanym materiałem – 5 minut.
  3. Zapoznaj się z fragmentami treści tematu w podręczniku 240 – 241 – 10 minut
  4. Na podstawie przesłanego materiału oraz wybranych treści z podręcznika, opisz w zeszycie w punktach przebieg zamachu majowego . – 13 minut.
  5. Naucz się powyższego tematu.

Pracę prześlij za pośrednictwem formularza kontaktowego w dniu dzisiejszym.