Omawiamy przyczyny i przebieg Powstania Kościuszkowskiego

Lekcja nr 1 dla uczniów z opiniami i uczniów cudzoziemskich.

Temat : Omawiamy przyczyny i przebieg Powstania Kościuszkowskiego.

Kryteria sukcesu:

  1. Wymieniam przyczyny wybuchu powstania.
  2. Wiem jaką pełnił funkcję Tadeusz Kościuszko.
  3. Wyjaśniam pojęcia: insurekcja, kosynierzy, uniwersał.
  4. Wiem kiedy miała miejsce bitwa pod Racławicami i czym się zakończyła.

Przypomnienie wiadomości.

Po kapitulacji króla Stanisława Augusta wojna z Rosją była przegrana. Zdrajcy z konfederacji targowickiej, którzy poprosili Rosję o interwencję w Polsce, tryumfowali. Zniesiono wszystkie reformy Sejmu Wielkiego, także Konstytucję 3 maja. Targowiczanie sprawowali władzę w kraju wspierani przez wojska rosyjskie. Nie liczyli się zupełnie z królem. Stanisław August stracił wpływ na wydarzenia w państwie i autorytet u poddanych. Zwolennicy reform mieli mu za złe, że poddał się Rosjanom. Samotny i opuszczony przebywał w Warszawie. Tymczasem wśród społeczeństwa Rzeczypospolitej samowola targowiczan i Rosjan wywoływała rosnące oburzenie. W tajemnicy zaczęto przygotowywać insurekcję czyli powstanie.

Przyczyny wybuchu powstania:

  1. odzyskanie przez Polaków utraconych ziem
  2. odzyskanie pełnej niepodległości

Tadeusz Kościuszko został naczelnikiem – dowódcą powstania.

4 kwietnia 1794 roku Tadeusz Kościuszko, wkrótce po złożeniu przysięgi (ilustracja w podręczniku str. 174 ), wyruszył z wojskiem w kierunku Warszawy. Ponieważ brakowało żołnierzy, Kościuszko podjął decyzję, aby do wojska powoływać również chłopów, którzy uzbrojeni byli w kosy. Chłopską piechotę nazywano kosynierami. Niedaleko Krakowa, pod Racławicami, Polacy natknęli się na wojska rosyjskie, które zostały tam pobite. Było to pierwsze zwycięstwo powstańców nad Rosjanami. Sukces był możliwy dzięki wyjątkowemu bohaterstwu kosynierów, którzy zdobyli rosyjskie armaty. Tadeusz Kościuszko docenił poświęcenie chłopów, a szczególnie jednego z nich – Wojciecha Bartosza. Aby poprawić ich sytuację i zachęcić do wstępowania do wojska, Kościuszko podpisał specjalny dokument – uniwersał połaniecki (7 maja 1794 r. ), w którym obiecał poprawę losu chłopów za udział w powstaniu.

Na wieść o zwycięstwie pod Racławicami w Warszawie wybuchło powstanie przeciw Rosjanom i rządzącym miastem zdrajcom z konfederacji targowickiej. Na czele powstania stanął szewc Jan Kiliński. Wkrótce miasto było wolne. Za przykładem Warszawy poszedł cały kraj. Wszędzie rozpoczęły się sądy nad targowiczanami, a wielu z nich skazano na śmierć. Nie wszystkich zdrajców udało się powstańcom schwytać. Część z nich uciekła z Rosjanami.

Ilustracja nr 1 – Bitwa pod Racławicami

Polecenia dla uczniów do wykonania:

  1. Zapisz temat i kryteria sukcesu w zeszycie.
  2. Zapoznaj się z przesłanym materiałem.
  3. Zapoznaj się z treścią tematu w podręczniku 174 – 176.
  4. Napisz w zeszycie do jakiego wydarzenia nawiązuje ilustracja nr 1.
  5. Przerysuj poniższą tabelę do zeszytu i ją uzupełnij: wpisz P – prawda, F – fałsz
Powstanie kościuszkowskie jest nazywane insurekcją.    
Tadeusz Kościuszko został naczelnikiem powstania.    
Bitwa pod Racławicami zakończyła się klęską dla Polaków.    
Kosynierzy to chłopi uzbrojeni w kosy.    
Powstaniem w Warszawie dowodził Jan Kiliński.    

Wykonana praca przez uczniów będzie sprawdzona przez nauczyciela po powrocie do szkoły.