Temat: Omawiamy wybrane wydarzenia wojny obronnej Polski.
Cele lekcji: Poznasz wybrane wydarzenia przebiegu kampanii wrześniowej.
Kryteria sukcesu:
- Omawiam przebieg kampanii wrześniowej na podstawie wybranych bitew.
- Wiem kim byli: Edward Rydz – Śmigły, Henryk Sucharski, Franciszek Kleeberg, Stefan Starzyński.
- Wymieniam skutki kampanii wrześniowej.
- Opisuję przykłady bohaterstwa polskich żołnierzy. Przedstawiam przykłady zbrodni wojennych dokonanych przez Niemców i Sowietów w czasie wojny obronnej Polski.
Wprowadzenie.
Po odrzuceniu przez Polskę żądań niemieckich i po przekonaniu się Hitlera, że państwa zachodnie nie udzielą Polsce wsparcia, konflikt wojenny był już nieunikniony.
Niemiecki plan zakładał wojnę błyskawiczną – Blitzkrieg
| Potencjał militarny Polski i Niemiec | ||
| Polacy | Niemcy | |
| Liczba żołnierzy | 1 000 000 | 2 750 000 |
| Działa | 4 5000 | 11 000 |
| Czołgi ciężkie i średnie | 211 | 3 206 |
| Samoloty bojowe | 400 | 3 500 |
| Artyleria i moździerze | 6 503 | 32 225 |
| Flota wojenna | 16 000 ton | 315 000 ton |
Na czele polskiej armii stał Edward Rydz – Śmigły – wojskowy, polityk, marszałek Polski, generalny inspektor Sił Zbrojnych, Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych w wojnie obronnej 1939,
Za obronę kraju odpowiedzialne były: armia „Pomorze” dowodzona przez gen. Władysława Bortnowskiego – miała bronić Pomorza oraz przeciwstawić się połączeniu Rzeszy z Prusami Wschodnimi; armia „Poznań” – odpowiedzialna za obronę Wielkopolski, dowodzona przez Tadeusza Kutrzebę; armia „Łódź” pod dowództwem gen. Juliusza Rómmla, mająca za zadanie obronę kierunku Łódź–Warszawa; armia „Kraków”, której zadaniem była obrona Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego. Jej dowódcą był Antoni Szylling. Wojska nacierające ze Słowacji miała zatrzymać armia „Karpaty” dowodzona przez Kazimierza Fabrycego. Armią „Modlin” dowodził Emil Przedrzymirski‑Krukowicz. Naczelny wódz miał w odwodzie armię „Prusy” dowodzoną przez gen. Dąb‑Biernackiego .
Wybrane przykłady bitew kampanii wrześniowej, czyli wojny obronnej Polski 1939 r.
- Westerplatte – 1-7.09.1939 r.
Znajdowała się tam Wojskowa Składnica Tranzytowa. Placówka miała się bronić przez 12 godzin, ale załoga utrzymała się przez tydzień (mimo użycia przez Niemców lotnictwa bombardującego). Obrona działała mobilizująco na społeczeństwo polskie, ponieważ Polskie Radio codziennie rozpoczynało audycję od informacji: „Westerplatte broni się nadal”.
Dowodzący – major Henryk Sucharski.
Ilustracja 1.2. Westerplatte – major H.Sucharski.Wikipedia
Pieśń o żołnierzach z Westerplatte (1939)
„Kiedy się wypełniły dni
I przyszło zginąć latem,
Prosto do nieba czwórkami szli
żołnierze z Westerplatte […].
W Gdańsku stanęliśmy tak jak mur,
Gwiżdżąc na szwabską armatę,
Teraz wznosimy się wśród chmur,
Żołnierze z Westerplatte”.
- bitwa nad Bzurą – 9-16.09.1939 r.
Po przegranej bitwie granicznej przegrupowane wojska polskie podjęły próbę ataku, która miała przeciwdziałać niemieckiemu natarciu na stolicę. W zmagania po obu stronach zaangażowanych było blisko pół miliona żołnierzy. Po stronie polskiej zginęło prawie 15 tys. osób. Wiele dostało się do niewoli. Części żołnierzy udało się przebić do Warszawy i Modlina.
Dowodzący – generał Tadeusz Kutrzeba.
Ilustracja 3.4. Bzura – gen.T.Kutrzeba.Wikipedia
- bitwa nad Wizną – 7-10.09.1939 r.
Bitwę tę określa się mianem Polskich Termopil. Dowodzący – kapitan Władysław Raginis.
Ilustracja 5.6. Wizna – kpt.W.Raginis.Wikipedia
- kapitulacja Warszawy – 28.09.1939 r. – prezydent Stefan Starzyński.
Ilustracja 7.8. Warszawa – prezydent S.Starzyński.Wikipedia
- kapitulacja Helu – 2.10.1939 r.
- bitwa pod Kockiem – 5/6.10.1939 r.
Była to ostatnia bitwa kampanii wrześniowej. Dowodzący – generał Franciszek Kleeberg.
Ilustracja 9.10. Kock – gen. F.Kleeberg.Wikipedia
Skutki kampanii wrześniowej
Trwająca 35 dni wojna obronna zakończyła się klęską Polski. Przyszłość pokaże, że żaden kraj walczący samotnie z Niemcami nie miał szans na odniesienie sukcesu. W kampanii wrześniowej zginęło około 70 tys. żołnierzy, śmierć poniosło niemal 300 tys. cywilów. Do niewoli niemieckiej dostało się prawie 420 tys., a rannych zostało około 134 tys. osób. Kilkanaście tysięcy żołnierzy polskich zginęło również w walkach z czerwonoarmistami, a 250 tys. dostało się do niewoli radzieckiej.
Niemcy stracili około 17 tys., a rannych zostało około 27 tys. żołnierzy.
Polska wojna obronna pozostała na długo w pamięci tych, którzy brali w niej udział, ale także stała się inspiracją dla pisarzy i poetów.
Polecenia dla uczniów do wykonania.
- Zapisz temat i kryteria sukcesu w zeszycie.
- Napisz w zeszycie informację: wypisz podane przykłady bitew kampanii wrześniowej i osoby dowodzące.
- Wyjaśnij pojęcie: kampania wrześniowa.
- Naucz się tematu.