Klasa VIII – lekcja 9
Temat lekcji: Poznajemy Europę Wschodnią po rozpadzie ZSRS – cz.1.
Cel lekcji w języku ucznia: Poznasz przykłady zmieniającej się sytuacji międzynarodowej w latach 80.
Kryteria sukcesu:
- Podaję przykłady przemian politycznych w Europie wschodniej w latach osiemdziesiątych na przykładzie rozpadu ZSRS.
Wprowadzenie.
Rozpad ZSRS miał ogromny wpływ na zmianę sytuacji politycznej w ówczesnej Europie.
W 1985 roku nowym sekretarzem generalnym KPZR został Michaił Gorbaczow, który zdecydował się na odprężenie w polityce zagranicznej i wprowadzenie reform w kraju zmierzających w kierunku demokratyzacji życia politycznego. Chciał również dokonać zmian w gospodarce poprzez przestawienie przedsiębiorstw na własny rozrachunek. Zimna wojna wyczerpała i wyniszczyła imperium sowieckie w nieznanym dotąd stopniu. Jej skutki okazały się równie pustoszące, co skutki obu wojen światowych. Wprowadzona demokratyzacja pociągnęła za sobą powstanie ruchów narodowych i obudzenie aspiracji państw wchodzących w skład ZSRS. Trochę wbrew woli Gorbaczowa ZSRS się rozpadał, ale „pociągu przemian” nie dało się już zahamować. Trudno było też objąć nad nimi kontrolę. W polityce zagranicznej Gorbaczow doprowadził do zahamowania wyścigu zbrojeń i odprężenia w kontaktach z USA i Zachodem. Między innymi w 1987 roku podpisany został układ o ograniczeniu zbrojeń. W 1989 roku Gorbaczow doprowadził także do zakończenia interwencji w Afganistanie. Państwom bloku radzieckiego dał sygnał, że skończyła się era funkcjonowania „doktryny Breżniewa”. 28 czerwca tego roku doszło do rozwiązania RWPG, a 1 lipca – Układu Warszawskiego. Blok państw demokracji ludowej przestał istnieć. Kryzys gospodarczy, a zwłaszcza silna opozycja przeciwników zmian (odsunięci z władz KPZR starzy członkowie oraz generałowie KGB) doprowadziła do upadku Michaiła Gorbaczowa. W nocy z 18 na 19 sierpnia 1991 roku doszło do puczu, na czele którego stał wiceprezydent Giennadij Janajew oraz Władimir Kriuczkow. Przeciwko nim wystąpił Borys Jelcyn, organizując opór społeczny. Udało mu się przekonać do siebie część młodszych oficerów, ale przede wszystkim społeczeństwo Moskwy. Pucz upadł. Jelcyn zaaresztował zamachowców i uwolnił Gorbaczowa, którego władza stała się czysto nominalna. Na bohatera Rosjan zaczął wyrastać Jelcyn. Z jego inicjatywy doszło do kolejnych reform na terenie Rosji, m.in. do delegalizacji KPZR. Niby nadal istniał ZSRS, ale na główną postać zmian wyrastał już prezydent dawnej największej republiki związkowej ZSRS: Rosji. 19 grudnia 1991 roku Gorbaczow zgodził się na rozwiązanie ZSRS. Spadkobierczynią ZSRS miała stać się Rosja.
Ilustracja nr 1. ZSRS po rozpadzie. Historia.pl.
( Uwzględniając wszystkie czynności związane z obsługą komputera, zapoznawaniem się z poleceniami i ich wykonaniem – przewidywany czas przebiegu lekcji wynosi 35 minut).
Polecenia dla uczniów do wykonania:
- Zapisz temat i kryteria sukcesu w zeszycie – 2 minuty.
- Zapoznaj się z przesłanym materiałem – 8 minut.
- Zapoznaj się z wybranymi treściami dotyczącymi tematu w podręczniku 234 – 235 – 15 minut.
- Napisz w zeszycie informację – Na podstawie mapy (ilustracja nr 1 ) wypisz nazwy dawnych republik ZSRS, które są obecnie samodzielnymi państwami.
- Naucz się tego tematu.
Nie przesyłaj informacji zwrotnej z tego tematu.