Temat: Rozmawiamy o tym, co to jest stres i jak sobie z nim radzić.
Skąd bierze się stres – najczęstsze jego przyczyny.
Do najczęstszych przyczyn stresu zalicza się problemy w szkole, pracy, śmierć bliskiej osoby. Jednak dla wielu osób nawet zwykłe trudności życiowe bywają na tyle stresujące, że prowadzi to u nich do negatywnych objawów ze strony psychiki i fizjologii. Tempo życia we współczesnym świecie, natłok informacji, konieczność nieustannego współzawodnictwa, generują wszechobecny i wszechogarniający stres.
Jak zwiększyć odporność na stres i jak przeciwdziałać skutkom stresu?
Jest wiele sposobów na radzenie sobie ze stresem. Podstawowa kwestia to zmienić nastawienie do życia. Jak mawiali starożytni stoicy – jeśli nie można zmienić jakiejś sytuacji, zawsze można zmienić sposób myślenia o niej. To nie zdarzenia wywołują w nas negatywne emocje, a nasz sposób podchodzenia do nich. Inną skuteczną metodą walki ze stresem jest na przykład aktywność fizyczna na świeżym powietrzu.
W przypadku bardzo silnego stresu, na przykład w zespole stresu pourazowego konieczna jest wizyta u specjalisty i psychoterapia, czasami połączona z przyjmowaniem leków.
Stres to reakcja organizmu na różnego rodzaju doświadczenia i zdarzenia, najczęściej o charakterze nieprzyjemnym. Stres może działać mobilizująco lub deprymująco. Przedłużający się bądź wyjątkowo silny stres o wektorze negatywnym (demobilizujący) ma fatalne skutki dla zdrowia człowieka i funkcjonowania jego organizmu.
Stres może mieć charakter pozytywny i mobilizujący – jak na przykład wówczas, gdy czeka nas wykonanie jakiegoś trudnego działania i musimy się do niego przygotować np. egzamin.
Przedłużający się stres lub stale występujące bodźce stresowe (tak zwane stresory) wyczerpują jednak siły organizmu i stres zmienia się w stan negatywny, szkodzący zdrowiu – tak psychicznemu, jak i fizycznemu danej osoby.
Reakcja organizmu na stres to – w pierwszej fazie – zmobilizowanie sił organizmu i zwiększenie wydolności funkcji poznawczych (trzeba “ogarnąć sytuację”). Umiarkowany stres działa zatem pozytywnie i mobilizująco, pobudza i motywuje do działania, pomaga rozwiązać trudne zadanie lub znaleźć wyjście z jakiejś sytuacji.
W drugiej fazie, kiedy poziom stresu wzrasta, a metody rozwiązania nie działają lub są niewystarczające, pojawia się krytyczna reakcja na stres. Zaczyna on działać na człowieka demotywująco i dezorganizuje jego myślenie i działanie. Pojawia się gniew, lęk i frustracja.
W trzeciej fazie reakcji na stres pojawia się chęć obrony, na przykład ucieczki przed stresującą sytuacją lub inna forma wycofania się. Może powodować to wycofanie się w świat własnej fantazji, ograniczenie lub całkowite odcięcie kontaktów towarzyskich, izolowanie się od świata.
Stres ma bardzo negatywny wpływ na zdrowie człowieka, dlatego warto szukać pomocy specjalisty, gdy czujemy, że nie radzimy sobie z określonymi sytuacjami.
Negatywne skutki stresu
Stres ma zazwyczaj dla ludzkiego organizmu skutki negatywne. Może powodować lęk, niepokój i inne zaburzenia ze strony psychiki oraz szereg zaburzeń somatycznych, objawiających się jako choroby i dolegliwości ze strony ciała.
Objawy stresu ze strony psychiki to między innymi: lęk, depresja, drażliwość, huśtawka nastrojów, gniew, zwiększona nerwowość, obniżona samoocena, agresja, drżenie, tiki nerwowe, zaburzenia snu, nieradzenie sobie z obowiązkami (na wszystko “brakuje czasu”).
Ze strony fizjologii, czyli ciała, stres może objawiać się spadkiem odporności (częste infekcje, przeziębienia, grypa ), kołataniem serca, kłopotami z oddychaniem, uciskiem w klatce piersiowej, bezsennością i częstym wybudzaniem się w nocy, omdleniami bez wyraźnej przyczyny, częstymi bólami migrenowymi i ciśnieniowymi głowy, bólami kręgosłupa niestrawnością, biegunkami, zaparciami, problemami skórnymi i alergiami, astmą, drżeniem i lepkością rąk (spowodowaną przez nadmierne pocenie się – kolejny somatyczny objaw stresu), zaburzeniami miesiączkowania oraz przyrostem bądź spadkiem wagi.
Pod wpływem stresu wzrasta ciśnienie krwi oraz poziom glukozy. Wzrasta poziom adrenaliny produkowanej przez nadnercza. Hamowane są procesy trawienia – organizm przygotowuje się w ten sposób do stawienia czoła trudnej sytuacji, która być może będzie wymagała ucieczki.