Powstanie Unii Europejskiej – poznajemy najważniejsze instytucje i cele działań UE

Cel lekcji: Poznasz okoliczności powstania Unii Europejskiej. Poznasz wybrane instytucje UE i ich funkcje.

Kryteria sukcesu:

1. Wymieniam główne przyczyny integracji europejskiej.
2. Podaję, kiedy i gdzie podpisano traktat o powstaniu Unii Europejskiej.
3. Podaję nazwy głównych organów Unii Europejskiej.
4. Odszukuję  informacje o życiorysie politycznym Ojców założycieli zjednoczonej Europy oraz obywateli polskich pełniących funkcje w instytucjach unijnych.

Ilustracja 1/2 Unia Europejska. Wikipedia

Integracja.

Termin integracja pochodzi od łacińskiego słowa integrare oznaczającego scalanie lub łączenie.  Po II wojnie światowej na kontynencie europejskim pojawiły się organizacje, które integrowały państwa pod względem politycznym, militarnym i gospodarczym. Państwa Europy Zachodniej integrowały się przede wszystkim w ramach wspólnot europejskich oraz – wraz ze Stanami Zjednoczonymi i Kanadą – w ramach Organizacji Paktu Północnoatlantyckiego (ang. North Atlantic Treaty Organisation, NATO). W sferze gospodarczej najważniejszą rolę w procesie integracji państw Europy Zachodniej odegrały wspólnoty europejskie.

Udany proces integracji ekonomicznej w ramach wspólnot doprowadził do podjęcia prób pogłębienia integracji politycznej. W ich wyniku 7 lutego 1992 r. podpisany został Traktat o Unii Europejskiej, zwany traktatem z Maastricht (od nazwy miejscowości w Holandii), który wszedł w życie 1 listopada 1993 r.

Na podstawie traktatu z Maastricht utworzono Unię Europejską. Warto podkreślić, że Unia Europejska nie zastąpiła wówczas istniejących wspólnot: EWWiS, EWG, EWEA. Stanowiła niejako pogłębienie procesu integracji przez włączenie nowych zagadnień, takich jak: wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa czy współpraca sądowa i policyjna. Traktat z Maastricht zmienił także nazwę Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej na Wspólnota Europejska (1 listopada 1993 r.).

Na mocy traktatu z Maastricht ustanowiono obywatelstwo europejskie, które uzupełnia obywatelstwo krajowe. Każdy obywatel państwa członkowskiego jest jednocześnie obywatelem Unii Europejskiej.

Jak pamiętamy, początkowo wspólnoty miały sześciu członków. Obecnie Unia Europejska skupia 28 państw, a następne kraje deklarują chęć przystąpienia do tej organizacji.

Oficjalni kandydaci do członkostwa to: Albania, Była Jugosłowiańska Republika Macedonii, Czarnogóra, Islandia, Serbia i Turcja.

Ilustracja 3/4 Unia Europejska. Wikipedia

Wspólnoty europejskie

EUROPEJSKA WSPÓLNOTA WĘGLA I STALI (EWWiS)

Powstała na podstawie traktatu podpisanego w Paryżu w 1951 r. Początkowo tworzyło ją sześć państw: Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, Włochy, Republika Federalna Niemiec. Celem EWWiS było utworzenie wspólnego rynku węgla i stali. Traktat paryski został zawarty na 50 lat i wygasł w 2002 r.

EUROPEJSKA WSPÓLNOTA GOSPODARCZA (EWG)

Powstała na podstawie traktatu podpisanego w Rzymie w 1957 r. Początkowo tworzyło ją sześć państw: Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, Włochy, Republika Federalna Niemiec. Podstawowymi celami EWG było:

• utworzenie unii celnej,
• powstanie wspólnego rynku;
• realizacja wspólnych polityk, np. rolnej, handlowej, transportowej.

EUROPEJSKA WSPÓLNOTA ENERGII ATOMOWEJ (EURATOM)

Powstała na podstawie traktatu podpisanego w Rzymie w 1957 r. Początkowo tworzyło ją sześć państw: Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, Włochy, Republika Federalna Niemiec. Podstawowym celem Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej były działania na rzecz tworzenia i rozwoju europejskiego przemysłu jądrowego.

Powstałe w latach 50. XX wieku wspólnoty – EWWiS, EWG i Euratom – były pierwszymi w historii organizacjami międzynarodowymi o ponadnarodowym charakterze. Ponadnarodowość przejawiała się przede wszystkim w możliwości stanowienia prawa bezpośrednio obowiązującego w państwach członkowskich.  

Początkowo wspólnoty miały sześciu członków. Korzyści gospodarcze, jakie odnosiły państwa uczestniczące w procesie integracji, sprawiły, że członkostwem zainteresowały się kolejne państwa.

Do głównych instytucji Unii Europejskiej należą:

• Rada Europejska,
• Rada Unii Europejskiej,
• Komisja Europejska,
• Parlament Europejski,
• Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Ojcowie założyciele

• Robert Schuman (wym. Szuman), minister spraw zagranicznych Francji,
• Jean Monnet (wym. Żą Mone), francuski polityk i ekonomista,
• Konrad Adenauer, pierwszy kanclerz Republiki Federalnej Niemiec,
• Alcide De Gasperi (wym. Alczide De Gaperi), premier i minister spraw zagranicznych Włoch.